Jen ekestis la bazoj de la Reformacio, kaj tiu aŭtoritato de la Skribo sola estas kaj restas netuŝebla. Jam de la komenco. Ekzemple, ĝi konsistigas la artikolojn 2 ĝis 5 de la Kredo-konfeso de La Rochelle. Alia nuntempa ekzemplo estas la loko, kiun havas la Biblio en la kredo-konfesoj evangelikaj, ofte la unua, antaŭ eĉ ol Dio mem.
Ĉio do rilate al la fido devas submetiĝi al la Sankta Skribo. Nenio povas esti asertita, kio ne estas konfirmita de la Biblio.
Se vi bone rimarkis, mi ĝis nun ne parolis
pri estrado de la Eklezio en protestantismo. En protestantismo,
paroli pri aŭtoritato, ne signifas paroli pri gvidado de la
Eklezio.
Skeme, la kompreno pri
aŭtoritato por Protestantoj pli similas al kompreno kiun havis
la Grekoj, kun la vorto Exousia,
ol al la kompreno kiun havis la Latinoj, kun la vorto autoritas.
La greka vorto signifas aŭtoritaton, kiel
liberecon por fari. La nocio ligiĝas al la vero, eĉ al la
belo. Dum en la latina, la nocio rilatas al origino, al aŭtoro,
al pligrandigo kaj konservo, al fondaĵo kaj sinsekvo.
La Protestantoj ne havas institucion por konservi,
sistemon por transdoni, aŭ sinsekvon por plenumi. Tiu demando ne
estas protestanta demando.
La protestanta demando rilatas al la vero, kaj al
la transdono de la vero.
Do, bone, ni ĉiuj scias, ke la vero estas
Kristo. Kaj ankaŭ, ke Kristo estas la ĉefo de la Eklezio,
ŝia kapo. Efektive, Kristo estas la estro de la Eklezio, sed li
ne havas vikarion, li ne bezonas vikarion. Anstataŭe li lasis
sian Spiriton, la Sanktan Spiriton por gvidi la Eklezion. Kaj Dio
ankaŭ lasis la Sanktajn Skribojn por gvidi la kredantojn. Tiujn
Sanktajn Skribojn ni kutime nomas : Vorton de Dio aŭ Parolon de
Dio.
Kristo ankaŭ estas la
Vorto, la Parolo. La unua ĉapitro de la kvara Evangelio tion
asertas, ke Jesuo estas la Logos,
la vivanta Parolo de Dio. Sed, same estas la Parolo de Dio la Biblio,
en tio ke ĝi entenas skribitajn vortojn por ni, vortojn
inspiritajn de Dio, kiel diras la 2a epistolo al Timoteo.
Ĝia inspiriĝo
troviĝas en tio ke la Sankta Spirito, kiu ne mem verkis, sed ke
li gvidis la skribantajn atestantojn de la agoj de Dio, tiujn kiuj
estigis la tekstojn, skribigis ilin, verkis kaj kunmetis ilin, tiujn,
kiuj kopiis, elektis, tradukis, kopiis, ilin, ktp.
Dio elektis por la transdono de
la mesaĝo, kiun li volis lasi al la homaro rimedon, kiu pasis
per la homoj, per la vivoj de la homoj, per la kulturoj de la homoj,
per la rakontoj de la homoj, per la valoroj de la homoj. La Biblio ne
falis el Dio prespreta. Dio elektis la enkarniĝon ankaŭ de
lia mesaĝo, de lia Parolo. Fakte, same kiel Kristo, la Biblio
estas ankaŭ enkarniĝinta Vorto de Dio.
Tiu enkarniĝo havas kromajn signifojn. Tio
estas ke, ĉar verkita kaj trandonita de homoj, ĝi enhavas
homajn ecojn. Dio uzis por paroli al ni la homajn kulturojn,
kuntekstojn, valorojn. Tio signifas, ke la agado de la Spirito ne
finiĝis, sed ĝi daŭras en la interpreto kaj proklamo
de la Parolo de Dio. La kompreno de la Biblio ne fiksiĝis, ĉar
la homaj kulturoj ŝanĝiĝas, la valoroj evoluas, la
kuntekstoj varias.
Por bone interpreti kaj prediki la Vorton de Dio,
diversaj elementoj intervenas, ĉiu kun la propra rolo.
Intervenas la racio, la inteligento, por analizi kaj kompreni la
teskton. Simpla legado ne povas sufiĉi, eĉ povas konduki al
miskompreno. Ankaŭ la interpretoj de la aliaj kristanoj alilokaj
aŭ alitempaj povas helpi kaj konduki al pli ĝusta kompreno.
Sed neniu iama interpretinto havas pli da valoro ol alia. Nek la
Ekleziaj Prapatroj, nek la Reformatoroj. Ni ne forgesu, ke kiel estas
rakontita en la Agoj de la Apostoloj, la kredantoj en Berea kontrolis
en la Skriboj ĉu oni diris al ili veraĵojn aŭ ne.
Ĉiu kredanto mem havas
aliron al la Sankta Teksto. Ĉiu havas la rajton legi kaj
interpreti por si mem la Vorton, kaj ricevi por sia propra vivo, kaj
por proklami la savon. Tio estas parto de la Universala Sacerdoteco.
Regas la Sankta Spirito, en kongrueco kun la Biblio. Krome, ĝusta
interpreto situiĝas en la komunumo de la sanktuloj, tio estas,
kun atento al la kompreno de la historia eklezio kaj de la ekumena
eklezio, la kredantoj de la aliaj tempoj kaj la kredantoj de la aliaj
lokoj.
Tamen, ne ĉiu rajtas paroli aŭtoritate
kiel vi vidos poste.
Mi nun venas tamen al la funkciado de la
protestantaj eklezioj.
Kristo estante la ĉefo, la kapo, la komunumo,
la loka komunumo estas gvidata de la Sankta Spirito, kaj estrata de
la Pliaĝuloj, Presbiteroj, kiujn la komunumo agnoskis kiel tiuj
kiujn uzas la Spirito.
Kaj tiuj Pliaĝuloj de la komunumo agnoskas
kelkajn personojn por prediki, proklami la Vorton kaj celebri la
Sakramentojn, ĉar ili vidas en ili kapablon donitan de la
Spirito.
Tio signifas ke, la pastoroj ne estas specialaj
personoj, krom ke ili studis teologion. Ili ne ricevas specialan
potencon. Iliajn taskojn povas fari iu ajn, kiun agnoskas la komunumo
per la pliaĝuloj. En protestantismo, ne ekzistas pastroj, ne
ekzistas sacerdotoj.
Fakte, por la Reformatoroj, la
Eklezio povas esti difinita kiel : la loko kie estas bone predikata
la Evangelio kaj ĝuste celebritaj la Sakramentoj. Kaj tiujn
"bone" kaj "ĝuste" difinas la legado kaj
kompreno de la Skribo.
Tiu unua difino rilatas al la videbla loka
komunumo, sed la difino de la "universala" eklezio estas io
tute alia. Ĝi estas esence "nevidebla", ĉar
konata nur de Dio mem. Ĝin konsistigas la aro de la kredantoj,
en kiu ajn komunumo ili troviĝas.
Do, se estas instancoj kaj reguloj por la
funkciado de la loka komunumo, tute ne estas institucioj por la
"universala" eklezio. Kaj instali tiujn ne havus sencon.
Kunlaboro, kunordigo, eblas, kompreneble. Komunaj
vortoj, deklaroj al la homaro eblas ankaŭ. Sed neniu rajtas
decidi por alia kredanto.
En protestantismo oni povas trovi analogiojn kun
la tiel nomata "triobla ofico", t.e. diakonoj, pastroj kaj
episkopoj, sed la signifoj estas efektiva malsamaj.
Unue, oni devas konstati, ke plej ofte en la Nova
Testamento, la du oficoj de "episkopo" = inspektanto kaj de
"presbitero" = pliaĝulo, kiu fariĝis pastro,
(tiuj oficoj) estas interŝanĝeblaj.
En la Nova Testamento, la diakono estas la
"sociala helpanto" de la komunumo.
La protestanta pastoro, kiu
povus estis asimilita al la katolika pastro, estas kiel mi diris nur
simpla kredanto, kiu studis teologion, kaj kies karismon oni
agnoskis. La protestanta regiona prezidanto, aŭ inspektoro aŭ
foje episkopo, ne estas la katolika episkopo. Li estas simple tiu, al
kiu oni agnoskis didonitan kapablecon por administri eklezian
distrikton, plejofte por tempo.
Fakte, la episkopa ofico de
inspektado kaj unueco estas la ŝarĝo kaj respondeco de la
grupo de la lokaj presbiteroj, pliaĝuloj, nomita en kelkaj
eklezioj presbitera konsilantaro.
Kiam ĝi ekzistas, la administrado de nacia
organizo (eklezio, federacio, ktp.) estas per reprezentantoj de la
lokaj komunumoj kaj devenas de ili.
Alia elemento, kiu indikas malsamecon : la Diserva
vestaĵo.
En katolikismo, ĝi indikas ke la portanto
estis ordinita, ke tiu rajtas prave fari ritojn, kaj ne la aliaj.
En protestantismo, la nigra robo estas tutsimple
universitata robo. Ĝi indikas ke la portanto studis kaj
magistriĝis. Al portanto de la robo, la protestantoj agnoskas ke
tiu predikas la Evangelion per la Spirito laŭ la Biblio, kaj
same celebras la sakramentojn. Kaj tion li ankaŭ povas fari sen
robo, ĉar li aŭ ŝi ne perdas la efikon de la studoj aŭ
de la Spirito kiam li aŭ ŝi ne surhavas la vestaĵon.
Paralele, kiam pluraj
protestantaj eklezioj uzas terminojn kiel ordini aŭ konsekri
rilate al pastoroj, aliaj, kiel la mia, uzas la vorton agnoski. En
Francio, la reformitaj pastoroj ne estas ordinitaj, ili estas
agnoskitaj. Sed ankaŭ la pliaĝuloj, kaj aliaj respondeculoj
same ricevas agnoskon pri specifa ofico.
Antaŭ ol konkludi, mi volas indiki al vi tri nuntempajn riskojn en protestantismo, riskojn rilatajn al la aŭtoritato de la Sankta Skriboj.
La unua risko estas troa aŭtoritato de la Biblia teksto, sen kompreno pri ĝia enkarniĝo, enhomiĝo. Kiam oni diras ke ĉio en la Biblio, ĉiu komo, ĉiu jod, estas Vorto de Dio, definitiva, oni iras al diktaturo de iu certa, fiksita kompreno, kiu ne povas esti diskutata. Ekzemple, kelkaj diras ke la mondon kreis Dio en la daŭro de ses tagoj, ke la virinoj ne rajtas prediki aŭ devas esti kapŝirmitaj. Tio estas absoluta senerarismo.
La dua risko estas resanktecigo de la pastoro, pro la persona karismo. Tiu bone parolas, lia prediko efikas, li eĉ kuracas malsanulojn. Kaj li parolas, kaj asertas, foje for de la kontrolo de la Sankta Skribo. Kelkaj pastoroj tiel vagas post iama sukceso. Tio estas absoluta karismismo,
La tria risko estas la troa graveco donita al la racio en la kompreno de la Skribo, ĝis la punkto ke fakte la racio estas la ĉefa decidanto, eĉ kontraŭ la teksto. Tio estas absoluta liberalismo.
Konklude, mi volas reveni al ekumenismo. Kaj tion mi faras per malĝoja aserto. Mi konstatas, ke de kelkaj jaroj, post multaj esperigaj jardekoj, ni alvenis al tiu kerno kiu restas kiel ŝtono, nome la problemo pri la aŭtoritato. Ĝi kondukas al nesolveblaj aferoj kiuj estas la ekleziologio, la naturo kaj la estrado de la Eklezio, sekve la naturo kaj roloj de la oficoj, kaj sekve la kompreno kaj rolo de la Sakramentoj, ĉefe de la eŭkaristio, ĉar rilate al bapto, preskaŭ ne plu estas problemoj. Preskaŭ.
Mi atendas la demandojn, kaj dankas pro la aŭskulto.
